5 nguyên tắc UI/UX cốt lõi mọi designer nên biết

Thiết kế giao diện đẹp là dễ, nhưng làm sao để người dùng hiểu và sử dụng một cách mượt mà, không “rage-click” – mới là thách thức thật sự. Ai từng thấy người dùng “vật vã” với giao diện do mình thiết kế sẽ hiểu cảm giác ấy. Dưới đây là 5 nguyên tắc UI/UX thiết thực, giúp bạn cứu vớt người dùng… và cả sản phẩm của chính mình.

1. Rõ ràng ưu tiên hơn sáng tạo 

Bạn có thể vui vẻ khi dùng câu button thú vị như “Let’s rock” nhưng người dùng thì không. Họ muốn:

• Rõ ràng

• Nhanh chóng

• Không phải suy nghĩ

Nếu button ghi “Let’s rock”, người dùng có thể không biết đó là lưu, gửi form hay mở nhạc. Hãy viết “Save” hoặc “Submit”.

“Clarity is kind. Confusion is just bad design wearing glitter.”

Tóm lại: Tốt nhất luôn chọn rõ ràng, không dùng ngôn ngữ quá sáng tạo nếu gây mơ hồ.

2. Thiết kế cho người dễ phân tâm

Người dùng không ngồi yên lặng đọc từng dòng văn bản. Họ có thể đang cầm điện thoại khi nhắn tin, uống cà phê, hoặc nghĩ tới việc chiều nay ăn gì. Vậy:

1. Một hành động chính trên mỗi màn hình để tập trung

2. Navigation rõ ràng, để họ không lạc đường

3. Touch target lớn, phù hợp với ngón tay người

Nếu giao diện của bạn chỉ chuẩn cho những ai “focu, giỏi công nghệ” thì xin lỗi, nó đang… hỏng.

3. Nhất quán – không nhất quẩn

Nếu nút “Back” màn 1 là màu xanh dương, nhưng sang màn 2 lại là xanh lá – người dùng sẽ… hóa điên. Nhất quán không hề nhàm chán; ngược lại, nó:

• Xây dựng niềm tin

• Gửi tín hiệu: “Mày đã quen, biết cách dùng rồi đó”

Vậy nên:

• Dùng 1 style button thống nhất

• Không thay đổi từ ngữ giữa các màn hình

• Giữ layout tương tự trừ khi có lý do thực sự

Consistency chính là “siêu năng lực âm thầm” của UX.

4. Phản hồi – không làm người dùng hoang mang

Bạn click một lần, màn hình không phản hồi – họ sẽ hoang mang: “Ơ? Xong chưa? Click lại không?”

Đừng để điều đó xảy ra:

• Loading spinner khi đang xử lý

• Toast message: “Saved!” khi lưu xong

• Animation nhỏ khi thay đổi trạng thái

Hành động nào cũng nên kèm phản hồi rõ ràng. Nó giúp bạn: “Hành động thành công!”

5. Ít lựa chọn – nhiều flow

Dropdown 17 mục – bạn nhìn chằm chằm mà không biết chọn gì? Quá nhiều lựa chọn = friction = người dùng bỏ cuộc.

Hãy:

• Giảm chọn để tối ưu

• Nhóm mục logic

• Chỉ show đúng thứ họ cần

Nhiệm vụ của bạn là không phải phô bày tất cả, mà là hiển thị đúng thứ – vào đúng thời điểm. UX tốt là vô hình; UX tồi là điền tờ thuế.

Bạn không cần trở thành guru UX – chỉ cần có empathy và kỹ năng “chỉnh sửa cục bộ”.

Trước khi kết thúc:

1. Hỏi bản thân: "Người ta có hiểu ngay trong tích tắc không?"

2. Nếu chưa – hãy tweak, test, rồi simplify lại.

Người dùng không bao giờ nói “Cảm ơn bạn!” rõ ràng, nhưng họ sẽ ở lại – và chính đó là mục tiêu.