Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, trí tuệ nhân tạo (AI) đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong nhiều lĩnh vực, từ y tế, giáo dục đến sản xuất. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng mang đến những thách thức mới, đặc biệt là trong lĩnh vực an ninh mạng. AI không chỉ giúp cải thiện hiệu suất làm việc mà còn có thể bị lợi dụng để thực hiện các cuộc tấn công mạng với tốc độ và độ tinh vi chưa từng có.
Ông Simon Green, Chủ tịch khu vực châu Á - Thái Bình Dương và Nhật Bản của Palo Alto Networks, đã chia sẻ tại sự kiện Ignite on Tour Vietnam 2025 rằng:
"Chỉ với tài khoản sử dụng AI trả phí khoảng 200 USD/tháng, người dùng có thể xây một mã độc chỉ trong vòng 15 phút. Điều này thực sự đáng sợ."
Trước đây, việc tạo ra một mã độc thường mất khoảng 12 giờ, nhưng với sự hỗ trợ của AI, thời gian này đã được rút ngắn đáng kể. Điều này đồng nghĩa với việc các cuộc tấn công mạng có thể được thực hiện nhanh hơn, tinh vi hơn và khó bị phát hiện hơn.
Sự phát triển của AI không chỉ giúp tạo ra mã độc nhanh chóng mà còn làm cho các cuộc tấn công mạng trở nên phức tạp hơn. Theo ông Green, nhiều công ty đã phát hiện mã độc tồn tại trong hệ thống của họ trong suốt 3 năm mà không hề hay biết. Điều này cho thấy khả năng ẩn mình và hoạt động âm thầm của các mã độc được tạo ra bởi AI là rất cao.
Bối cảnh an ninh mạng ngày càng trở nên phức tạp với sự phát triển vũ bão của AI do khối lượng dữ liệu sử dụng quá lớn. Mục tiêu tấn công đa dạng, từ đám mây, hệ thống mạng cho tới thiết bị đầu cuối. Xu hướng này sẽ còn tiếp tục trong những năm tiếp theo khi mà quy mô đầu tư cho AI ngày càng tăng.
Theo các số liệu từ Palo Alto Networks, trong 3 năm tới, số tiền đầu tư cho cơ sở hạ tầng AI sẽ đạt 270 tỷ USD, gấp đôi so với 3 năm qua. Số lượng nhân viên trong các công ty sử dụng AI trong công việc từ con số 90 triệu năm 2024 sẽ tăng lên 400 triệu vào năm 2030.
Báo cáo Ứng phó Sự cố Toàn cầu Unit 42 năm 2025 của Palo Alto Networks cho thấy, 86% trong tổng số 500 sự cố an ninh mạng nghiêm trọng xảy ra trong năm 2024 đã gây gián đoạn hoạt động, tổn thất uy tín hoặc thiệt hại tài chính đáng kể cho tổ chức. Đáng chú ý, 70% trong số này liên quan đến từ ba bề mặt tấn công trở lên, bao gồm thiết bị đầu cuối, hệ thống mạng và môi trường đám mây.
Tại Việt Nam, chỉ riêng trong năm 2024 đã ghi nhận hơn 659.000 sự cố an ninh mạng, với gần một nửa các tổ chức từng là nạn nhân của ít nhất một cuộc tấn công mạng. Đặc biệt, 14,6% tổ chức đã đối mặt với các cuộc tấn công bằng mã độc tống tiền (ransomware), cho thấy mức độ tinh vi ngày càng tăng của các mối đe dọa mạng.
Để ứng phó với tình trạng an ninh mạng phức tạp trong bối cảnh AI phát triển nhanh và mạnh, ông Simon Green nhấn mạnh rằng các công ty, tổ chức cần có sự thống nhất giữa nhận thức và hành động, để có những giải pháp kịp thời.
"Để ứng phó hiệu quả, các tổ chức cần chuyển dịch sang các nền tảng thông minh, được vận hành dựa trên AI, có khả năng dự đoán và vô hiệu hóa các nguy cơ an ninh mạng theo thời gian thực. Đây là bước chuyển mang tính sống còn trong bối cảnh môi trường đe dọa ngày càng phức tạp và khó lường."
Giải pháp bảo mật mới nhấn mạnh tới khả năng bảo mật tự động, có khả năng dự đoán trước, giúp nâng cao hiệu quả phát hiện, ngăn chặn và ứng phó trước các mối đe dọa.
Ông Green đặc biệt nhấn mạnh tới ba đặc tính quan trọng trong chiến lược an ninh mạng hiện đại:
Zero Trust: Thay vì kiểm tra ngẫu nhiên, hệ thống sẽ "không tin ai" và kiểm tra tất cả các truy vấn.
Tự động hóa: Sử dụng AI để tự động phát hiện và phản ứng với các mối đe dọa trong thời gian thực.
Khả năng dự đoán: Phân tích dữ liệu lớn để dự đoán và ngăn chặn các cuộc tấn công trước khi chúng xảy ra.
Việc áp dụng ba trụ cột này sẽ giúp các tổ chức nâng cao khả năng phòng thủ, giảm thiểu rủi ro và bảo vệ dữ liệu quan trọng khỏi các cuộc tấn công mạng ngày càng tinh vi.
Sự phát triển nhanh chóng của AI mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra những thách thức lớn trong lĩnh vực an ninh mạng. Việc tạo ra mã độc chỉ trong 15 phút là một minh chứng rõ ràng cho thấy các tổ chức cần nâng cao nhận thức và áp dụng các giải pháp bảo mật hiện đại để bảo vệ hệ thống của mình.